หลายคนอาจจะเคยได้ยินชื่อเสียงของผ้าทออีสาน และเผลอ ๆ อาจจะเคยไปกด f ตามไลฟ์ออนไลน์ต่างๆ มาแล้ว
(f นั้นย่อมาจาก cf ที่แปลได้ว่า “คอนเฟิร์มว่าซื้อแน่​”)

ผ้าทออีสานนั้น มีตั้งแต่งานเรียบง่าย ไปจนถึงงานอลังการ
และมีสนนราคาที่แตกต่างกันไปตามมูลค่าปัจจัยการผลิต

วันนี้ เราอยากชวนคุณมารู้จักผ้าทอของอีสาน 3 ประเภท ที่มีเสน่ห์และตำนานเรื่องเล่าเฉพาะตัวแต่ยืนยันว่าทุกชิ้นมีคุณค่า น่า f ไปไว้ประดับตู้เสื้อผ้าเป็นอย่างยิ่ง

1.ผ้าภูอัคนี
สีสันจากดินภูเขาไฟ

ผ้าภูอัคนี คือ ผ้าย้อมดินภูเขาไฟ
ถือเป็นผ้าทอภูมิปัญญาท้องถิ่นจาก จ.บุรีรัมย์ เอกลักษณ์อยู่ตรงการย้อมผ้าจากดินภูเขาไฟและเปลือกไม้ซึ่งเป็นวัตถุดิบธรรมชาติที่หาได้เฉพาะพื้นที่ในบุรีรัมย์เท่านั้น โดยสีผ้าที่ได้จะคล้ายกับสีของปราสาทหินพนมรุ้ง

ที่มาแรกเริ่มของ ผ้าภูอัคนี นั้น เรียกได้ว่าเกิดจากความบังเอิญอันแสนอัศจรรย์ เนื่องจากชาวบ้านลื่นล้มแล้วดินภูเขาไฟติดเสื้อ ซักอย่างไรก็ยังติดอยู่ จนเกิดเป็นไอเดียว่า นำผ้ามาย้อมดินภูเขาไฟดีกว่า เมื่อย้อมดินเสร็จก็นำไปต้มกับเปลือกมะดู่เพื่อรักษาสีสันให้คงทนยาวนาน (1)

ผ้าภูอัคนี มีทั้งผ้าฝ้าย และผ้าไหม สีสันเป็นสีน้ำตาลเย็นตา ราคาในท้องตลาด มีตั้งแต่หลักร้อยไปจนถึงหลักพัน (บาท)

(1) ที่มา : https://www.thaitextile.org/th/insign/detail.1512.1.0.html

2.ผ้าไหมมัดหมี่ซ่อนมัดย้อม
อัตลักษณ์อีสานใหม่

นี่คืองานสร้างสรรค์ใหม่ของชาวอีสานก็ว่าได้
ผ้าไหมมัดหมี่ซ่อนมัดย้อม เป็นผ้าทอที่ผสานเทคนิค “มัดหมี่” กับ “มัดย้อม” เข้าด้วยกัน ก่อให้เกิดเป็นผ้าทออัตลักษณ์อีสานรูปแบบใหม่ ที่นอกจากสวยแล้ว ยังเต็มไปด้วยความคิดสร้างสรรค์อีกด้วย

ผ้าไหมมัดหมี่ซ่อนมัดย้อม ราคาในท้องตลาด มีตั้งแต่หลักพันต้นๆ ไปจนถึงหลักหมื่น (บาท)

3.ผ้าย้อมคราม
งามแท้งามแฮง

ผ้าย้อมคราม คือ ผ้าที่มีสีสันโทนฟ้าไปจนถึงน้ำเงิน เกิดจากการนำผ้าฝ้ายมาย้อมกับต้นคราม ทั้งนี้ แม้ผ้าย้อมครามจะพบได้ในหลายพื้นที่ทั่วโลก แต่เนื่องจากต้นคราม เป็นต้นไม้ที่เติบโตงอกงามได้ดีในภูมิภาคอีสานของไทย โดยเฉพาะในจังหวัดสกลนคร ทำให้ชาวอีสานคุ้นเคยกับการทำผ้าย้อมครามมาหลายชั่วอายุคน จนนำมาสู่การพัฒนาเทคนิคทั้งการย้อมและทอ ก่อเกิดเป็นเสน่ห์ผ้าย้อมครามอีสาน ที่เรียบง่าย แต่แสนตราตรึงใจ

ผ้าย้อมคราม โดยมากเป็นผ้าฝ้าย ราคาในท้องตลาด อยู่ในราคาหลักร้อย แต่หากมีเทคนิคเพิ่มเติมในการทอ อาจมีราคาสูงถึงหลักพัน (บาท)

 

และหากอยากรู้จัก “ผ้าทออีสาน”​ ให้มากขึ้น
อย่าลืมแวะมาเยี่ยมเยือน เทศกาลอีสานสร้างสรรค์ 2564 ซึ่งจัดแสดงผลงานนิทรรศการ “การจัดแสดงผลงานนักออกแบบและนักสร้างสรรค์ (Professional Showcase)” บริเวณลานจอดรถ – ศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบ ขอนแก่น (Parking Lot – TCDC Khon Kaen) หรือแวะไปช้อปผ้าทองานคราฟต์ได้ที่ “ตลาดดีคัก (D-Kak Market) บริเวณ เอ็ม สเปซ บาย ฌาร์ม (M Space by Charm) ณ ย่านกังสดาล กันได้เลย

และในเดือนหน้า เรากำลังจะมีโปรแกรม “โฮงทอ โฮงถัก ฮักถิ่น Weaving Factory” ที่จัดแสดงงานคราฟต์อีสานด้านผ้าทอและงานจักสานเล่าผ่านมุมมอง “ความรักของสาวทอผ้า” ในมิติต่าง ๆ และนิทรรศการ “Master Weavers of Isan & Modern Mudmee Exhibition” ที่รวมผลงานชั้นยอดและทิศทางการสร้างสรรค์ลายผ้ารูปแบบใหม่ ๆ ให้เป็นอัตลักษณ์อีสานที่แตกต่างจากเดิม เพื่อตอบโจทย์ยุคปัจจุบัน

มาร่วมม่วนซิ่งกับเทศกาลอีสานสร้างสรรค์ 2564 กันได้ข้ามเดือน ตั้งแต่ 9 กรกฎาคม – 15 สิงหาคม นี้

ติดตามความเคลื่อนไหวและกิจกรรมที่น่าสนใจได้จาก
Website: isancreativefestival.com
FB page: isancreativefestival
Instagram: @isancreativefestival
Line@: isancf