โต๊ะศรีจันทร์ ตำรับอาหารเล่าขานตำนานถิ่น

ศรีจันทร์ – ย่านใหญ่ใจกลางเมืองขอนแก่นที่เป็นทั้งแหล่งเศรษฐกิจสำคัญและแหล่งรวมวัฒนธรรมไปจนถึงวิถีชีวิตน่าสนใจมากมาย ยุคสมัยที่เปลี่ยนแปลงทำให้ย่านนี้ต้องปรับตัวไปมากมาย จากย่านเก่าแก่ทรงคุณค่ากำลังจะถูกพัฒนาให้เป็นต้นแบบย่านสร้างสรรค์ของถิ่นอีสานที่มีเอกลักษณ์ เหตุใดย่านนี้จึงมีเสน่ห์ เหตุใดย่านนี้จึงน่าหลงใหล และเหตุใดย่านนี้จึงถูกเลือกให้เป็นต้นแบบ  มาลองสัมผัสเสน่ห์ศรีจันทร์ผ่านเรื่องเล่าเหล่านี้กัน

การเปลี่ยนแปลงของย่านศรีจันทร์ในยุคปัจจุบันสะท้อนมุมมองความคิดจากคนในย่านได้หลากหลายรูปแบบ บางมุมมองว่าย่านนี้ดูซบเซาเงียบเหงาลงกว่าแต่ก่อนเพราะธุรกิจดั้งเดิมหลายเจ้าเริ่มทยอยปิดตัวลงไป อีกมุมก็มองว่าย่านกำลังเติบโตสู่ยุคสมัยใหม่เพราะเต็มไปการสร้างสรรค์ธุรกิจจากคนรุ่นหลังที่เปลี่ยนโฉมย่านให้น่าสนใจยิ่งขึ้น ในความเป็นจริงแล้วเสน่ห์ของย่านนี้ยังคงมีความดั้งเดิมที่ผสานกับความทันสมัยอย่างลงตัว แน่นอนว่ามีสิ่งใหม่ผุดขึ้นมากมายในขณะที่อีกหลากหลายกิจการก็ยังคงสืบสานตำนานส่งต่อจากรุ่นสู่รุ่นจนถึงปัจจุบัน

“นิทรรศการโต๊ะศรีจันทร์ (Srichan Through Food Exhibition)” คือนิทรรศการที่จัดขึ้นช่วงต้นเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา เป็นส่วนหนึ่งของเทศกาลอีสานสร้างสรรค์ 2564 (Isan Creative Festival 2021) เนื้อหาของนิทรรศการเล่าถึงเรื่องราวต่างๆ ของย่านศรีจันทร์ ผ่านตำรับอาหารและวิถีท้องถิ่นภายใต้แนวคิดหลักอย่าง “โต๊ะ” ที่ไม่ได้หมายถึงโต๊ะอาหารเพียงอย่างเดียวเท่านั้นแต่ยังรวมถึงความหมายมิติอื่นๆ อย่างการรวมกลุ่มกันของผู้คน วงสนทนา หุ้นส่วน ไปจนถึงการร่วมมือกันของชุมชนอีกด้วย แต่ละ “โต๊ะ” ถูกถ่ายทอดให้เป็นเรื่องราวเล่าขานในแง่มุมต่างๆ ที่น่าสนใจ 8 ชุด แต่ละเรื่องจะน่าหลงใหลเพียงไหน คงต้องลองมาติดตามกันดู

 

ศรีจันทร์วันวาน: จากอดีตถึงปัจจุบันมีเรื่องราวของย่านที่เปลี่ยนแปลงไปมากมาย จากยุคที่ย่านเคยรุ่งเรืองกำลังกลายเป็นย่านที่ซบเซาลงเรื่อยๆ หลายร้านค้าดั้งเดิมเริ่มจากหายไป หลายกิจการเก่าแก่ต้องทยอยปิดตัวลง แต่สิ่งเหล่านี้เป็นสัญญาณแห่งการถดถอยของย่านนี้จริงหรือ?

อนาคตย่านสร้างสรรค์: จากปัจจุบันสู่อนาคต หลากหลายเรื่องราวกำลังจะถูกเล่าขานตำนานใหม่ คนรุ่นใหม่ของขอนแก่นกำลังกลับมาช่วยกันพัฒนาธุรกิจย่านในรูปโฉมใหม่ที่ใช้ความคิดสร้างสรรค์ตลอดจนไอเดียธุรกิจที่น่าสนใจผลักดันให้กิจการประสบความสำเร็จในยุคนี้ สิ่งเหล่านี้เป็นความหวังแห่งอนาคตของย่านหรือเปล่า หรือเป็นสิ่งที่ทำให้ย่านเปลี่ยนเสน่ห์ไปจากเดิม นี่อาจเป็นสิ่งที่ทุกคนกำลังตั้งคำถามสำหรับอนาคตของย่านศรีจันทร์ร่วมกัน

ช่วงเวลาของผองเพื่อน: สภากาแฟในยามเช้ายังคงเป็นหนึ่งในกิจกรรมนิยมของคนทุกท้องถิ่นทั่วไทย ถึงแม้ว่าร้านรวง โต๊ะนั่ง ไปจนถึงรสชาติของเครื่องดื่มหอมกรุ่นจะแตกต่างกันไปตามแต่ละที่ แต่หัวใจที่เป็นเสน่ห์สำคัญกลับเหมือนกันก็คือการพบปะพูดคุยของเพื่อนฝูงไปจนถึงคนแปลกหน้าคอเดียวกัน แล้วโต๊ะแห่งการสนทนานี้เองต่างสร้างอรรถรสให้แต่ละชุมชน ไปจนถึงการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นมากมาย

ช่วงเวลาของครอบครัว: โต๊ะอาหารที่มีเสน่ห์ที่สุดอาจไม่ได้หมายถึงโต๊ะที่เต็มไปด้วยจานอร่อยเลิศรส แต่อาจหมายถึงโต๊ะที่เต็มไปด้วยชีวิตชีวาและการสนทนาที่ออกรสก็เป็นได้ หนึ่งในอัตลักษณ์ของสังคมไทยก็คือการนั่งร่วมโต๊ะกินข้าวของครอบครัวใหญ่หลากหลายรุ่น นอกจากความอร่อยที่ปรุงรสในแบบฉบับตำรับของตนเองแล้ว บทสนทนาที่ออกรสจากมุมมองของแต่ละเจเนอเรชั่นยังถือเป็นคุณค่าอีกรูปแบบที่ทุกคนได้รับไปพร้อมกันในแต่ละมือด้วย

ข้าวแกงมื้อเช้า: หนึ่งในอัตลักษณ์อาหารไทยที่มีรูปแบบเฉพาะตัวไม่เหมือนใครก็คือ “ข้าวราดแกง” นั่นเอง หลากหลายตำรับไปจนถึงสูตรอร่อยรูปแบบต่างๆ ถูกปรุงขึ้นเพื่อเป็นตัวเลือกให้เราอร่อยได้ตามชอบ ปัจจุบันข้าวราดแกงกลายมาเป็นส่วนหนึ่งของอาหารเช้าสำหรับคนยุคนี้ที่ต้องแข่งกับเวลากันแล้ว นอกจากความสะดวกสบายเราก็ยังได้ทานอาหารหลากรสในคราวเดียวกัน รวมถึงได้รับสารอาหารที่หลากหลายไปพร้อมกันด้วย

ข้าวต้มมื้อค่ำ: เมืองไทยเป็นประเทศที่ไม่เคยหลับใหลอย่างแท้จริง แทบทุกถิ่นที่สามารถหาอาหารกินได้ตลอด 24 ชม. หนึ่งในเอกลักษณ์ความอร่อยคู่มื้อค่ำไปจนถึงยามดึกที่เรารู้จักกันดีนั้นก็คือ “ข้าวต้ม” นี่ล่ะ ไมว่าจะกินกับกับข้าวสูตรไหนก็อร่อยได้เสมอ และนี่ก็คือเอกลักษณ์มื้อดึกที่อยู่คู่คนไทยมาช้านาน ตั้งแต่ยุคที่โรงภาพยนตร์รุ่งเรือง ตลาดโต้รุ่งคึกคัก มาจนถึงสตรีทฟู้ดเป็นที่นิยม

ไหว้แขก: พบเสน่ห์แขกที่แทรกตัวอยู่ในมุมเมืองย่านศรีจันทร์
คนไทยเป็นมิตรกับทุกชนชาติเสมอ และนั่นทำให้หลายท้องถิ่นเต็มไปด้วยการผสมผสานของพหุวัฒนธรรมหลากเสน่ห์ หนึ่งในวัฒนธรรมย่อยที่ผสานอยู่ร่วมกับย่านศรีจันทร์อย่างกลมกลืนลงตัวก็คือวัฒนธรรมอินเดียที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว นอกจากวัดซิกข์จะกลายเป็นหนึ่งในศาสนสถานสำคัญของย่านแล้ว ศรีจันทร์ยังคงมีธุรกิจขายผ้าของชาวซิกข์ ตลอดจนตำรับอาหารอินเดียแสนอร่อย ไปจนถึงวัฒนธรรมย่อยที่น่าสนใจอีกมากมาย

 

ไหว้จีน: หนึ่งในพิธีกรรมที่คนไทยเชื้อสายจีนนิยมปฏิบัติเหมือนๆ กันก็คือ “การไหว้เจ้า” ประเพณีสำคัญนี้ถูกสืบทอดจากรุ่นสู่รุ่นมาช้านาน ย่านศรีจันทร์เองก็ถือเป็นย่านการค้าที่เต็มไปด้วยคนไทยเชื้อสายจีนเป็นจำนวนมาก วัฒนธรรมสำคัญนี้กลายเป็นหนึ่งในวิถีแห่งย่านที่เต็มไปด้วยเสน่ห์มากมายหลากหลายมิติ นอกจากเรื่องของวัฒนธรรมแล้วการไหว้เจ้านี้ก็ยังช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจท้องถิ่นได้ในคราวเดียวกันด้วย แล้วมิติของของไหวในแต่ละอย่างก็ยังมีเรื่องราวน่าสนใจที่ซ่อนอยู่อีกมากมายเช่นกัน